ست سرم چیست و از چه اجزایی تشکیل شده است؟
ست سرم یکی از مهم ترین ابزارهای تزریقی در مراکز درمانی و پزشکی است که برای انتقال سریع و ایمن مایعات، داروها یا مواد مغذی به بدن مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول شامل لوله‌ای انعطاف پذیر، محفظه چکه گیر و اتصال دهنده هایی است که امکان تزریق وریدی یا عضلانی را فراهم می سازد.
خرید ست سرم با کیفیت بالا نقش موثری در جلوگیری از آلودگی و افزایش ایمنی بیمار دارد. در انتخاب بهترین ست سرم، توجه به فیلتر هوا، سوزن، طول لوله و سازگاری با سایر تجهیزات پزشکی از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از ست های سرم استاندارد در بیمارستان ها، کلینیک ها و مراکز زیبایی به دلیل کارایی بالا و سهولت در استفاده، روز به روز در حال افزایش است.
ست سرم چیست؟
ست سرم ابزاری ضروری و پرکاربرد در فرآیندهای درمانی و پزشکی است که از یک لوله پلاستیکی، محفظه چکه گیر و اتصالات مخصوص تشکیل شده و به کیسه سرم متصل می شود تا مایعات یا داروها را به صورت مستقیم وارد جریان خون بیمار کند. در بسیاری از موارد که نیاز به تزریق سریع دارو یا جبران کمبود آب و الکترولیت ها وجود دارد، استفاده از ست های سرم بهترین و موثرترین گزینه به شمار می رود.
تزریق مستقیم به داخل رگ، برخلاف تزریقات عضلانی یا زیرجلدی، امکان انتقال حجم بیشتری از مایعات را در زمان کوتاه فراهم می سازد و این ویژگی باعث می شود ست سرم نقش حیاتی در شرایط اورژانسی، جراحی ها و درمان بیماری های مزمن ایفا کند. با توجه به محدودیت های موجود در روش های دیگر تزریق، استفاده از ست های سرم به عنوان یک روش استاندارد، ایمن و قابل اطمینان، در بیمارستان ها، درمانگاه ها و حتی مراکز زیبایی کاربرد گسترده‌ای دارد.
معرفی و اسم اجزای ست سرم
ست سرم از چند بخش مختلف تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در انتقال ایمن و دقیق مایع به بدن دارند. شناخت دقیق اجزای ست سرم کمک می کند تا در حین استفاده، خطاهای احتمالی به حداقل برسد و تزریق با بیشترین دقت انجام شود.
۱. محفظه سرم (اتاقک چکه)
محفظه سرم، بخشی شفاف است که به انتهای کيسه سرم وصل می شود و ورود و نگهداری مايع را بر عهده دارد. اين محفظه که با نام دريپ چمبر نيز شناخته می شود، امکان مشاهده و کنترل دقيق ميزان ورود قطرات سرم را فراهم می کند.
برای مثال اگر پزشک تجويز کرده باشد که در هر دقيقه ۳۰ قطره وارد بدن شود، اين قطرات بايد دقيقا در محفظه شمارش شوند. به اين ترتيب می توان سرعت تزريق را به صورت دقيق تنظيم کرد، مثلا ۳۰ قطره در دقيقه (۳۰gt/min). نکته مهم اين است که محفظه هميشه بايد بيشتر از نيمه پر باشد تا شمارش قطره ها دقيق انجام شود.
۲. اسپایک (میخ)
از دیگر اجزای ست سرم، اسپايک يا همان ميخ، قطعه‌ای تيز و سفيد رنگ است که داخل کيسه سرم فرو می رود و مايع را به داخل محفظه سرم منتقل می کند. اسپايک دارای دو سوراخ است؛ يکی برای عبور مايع و ديگری برای اتصال به قطعه‌ای به نام ايرونت. ايرونت مانع جمع شدن کيسه سرم هنگام خالی شدن آن می شود. البته همه ست های سرم دارای ايرونت نيستند و در برخی موارد از يک سوزن برای جبران نبود آن استفاده می شود.
۳. گیره غلطکی
گيره غلطکی برای تنظيم ميزان جريان سرم و سرعت ورود آن به بدن استفاده می شود. با حرکت دادن اين گيره به سمت بالا يا پايين، می توان سرعت چکه کردن مايع را کم يا زياد کرد. نکته بسيار مهم اين است که پيش از وصل کردن محفظه سرم به کيسه، حتما گيره غلطکی بسته باشد تا از ورود هوا به داخل لوله جلوگيری شود. ورود هوا می تواند خطرات شديدی مثل ايست قلبی يا انسداد رگ به همراه داشته باشد.
۴. درگاه تزریق دارو
درگاه تزريق دارو معمولا در دو نقطه قرار دارد؛ يکی روی کيسه سرم و ديگری در انتهای لوله سرم، نزديک به محل ورود به بدن. وقتی نياز باشد دارو همراه با مايع سرم تزريق شود، از درگاه روی کيسه استفاده می شود. اما اگر قرار باشد دارو به صورت جداگانه تزريق شود، درگاه نزديک به محل تزريق کاربرد دارد. اين دو محل برای تنظيم نحوه ترکيب يا جدا بودن داروها طراحی شده‌اند.
۵. فیلتر هوا
فيلتر هوا يک قطعه سفيد رنگ کوچک است که در انتهای اتاقک چکه قرار دارد. وظيفه آن گرفتن ذرات ريز و ناخالصی ها مانند ذرات کلوئيدی است که ممکن است در سرم وجود داشته باشند. سوراخ های اين فيلتر معمولا ۱۵ ميکرون هستند و از ورود ذرات مضر به بدن جلوگيری می کنند.
ویژگی های ست سرم:
- دارای استاندارد های بین المللی ISo5834
- استریل شده با گاز اتیلن اکساید
- غیر سمی و غیر حساسیت زا
- مجهز به فیلتر ۱۵ میکرونی جهت جلوگیری از ورود میکروارگانیسم ها
- مجهز به نقطه اتصال به آنژیوکت، اسکالپ وین
- تهیه شده از مواد با گرید پزشکی
کاربرد ست سرم چیست؟
۱– برای تزریق مایعات به بدن:
بدن یک انسان بالغ، در طول روز به میزان ۳/۵ الی ۵ میلی لیتر به ازاء هر یک کیلوگرم، مایعات نیاز دارد که باید یا از طریق نوشیدن و یا از طریق تزریق صورت بگیرد. سریع ترین روش، استفاده از ست سرم است.
۲- برای تزریق داروها به مدت طولانی:
زمانیکه نیاز است، دوز دقیقی از دارو به مدت زمان معینی وارد بدن شود، از ست های سرم استفاده می شود. به عنوان مثال، پزشک تعیین کرده که هر نیم ساعت یا یک ساعت یک بار، دارو تزریق شود.
۳- زمانیکه نیاز است دارو در حجم معینی از محلول مایع تزریق شود.
نکته: استفاده از وسیله ای به نام آنژیوکت و ست سرم، بیمار را از تزریقات و رگ گیری های متعدد، بی نیاز می کند. زیرا با یک بار وصل شدن به رگ بیمار، تزریقات می تواند برای چندین بار صورت بگیرد. البته آنژیوکت نیز باید هر ۴۸ تا ۷۲ ساعت یک بار تعویض شود.
انواع ست سرم:
شرکت سوپا اقدام به تولید انواع ست سرم کرده است که شامل موارد زیر می شود.
۱- ست های سرم رنگی:
مانند ست سرم معمولی است و برای داروهایی که حساس به نور هستند به کار برده می شوند.
۲- ست های سرم ویژه اتاق عمل:
یکی دیگر از انواع ست سرم، ست ویژه اتاق عمل بوده که دارای دو لایه بسته بندی است. به صورتی که با بازشدن لایه اول، همچنان در حالت استریل باقی می ماند. از این ست سرم در اتاق عمل بیمارستان، به جهت استریل بودن کلیه وسایل استفاده می شود.
۳- ست های سرم دامی:
از نظر اجزاء تشکیل دهنده، مشابه با ست های سرم انسانی است. در نوع دامی، سرعت عبور مایعات بیشتر است. همچنین از قطر و طول لوله بلندتری برخوردار است. برای تزریق مایعات به دام، از آنژیوکت با شماره گیج پایین تر (۱۶-۱۴) استفاده می شود.
برای خرید ست سرم دامی می توانید به وبسایت تجهیز گستران ابوریحان مراجعه کنید.
نحوه اتصال ست سرم به بدن چگونه است؟
ابتدا می بایست، کاتتر مانند آنژیوکت یا اسکالپ وین متصل گردد. بنابراین برای وصل آنژیوکت، نیدل آن را به آرامی وارد ورید کرده و با مشاهده مقداری خون در آن، نیدل را جدا می کنید. تنها قسمت لوله پلاستیکی آن در رگ دست باقی میماند. محل اتصال را با چسب آنژیوکت محکم می کنید. در نهایت لوله ست را به آنژیوکت وصل نمایید.
کیسه سرم به اندازه حدود ۹۰ سانتی متر باید بالاتر از سطح قلب باشد زیرا نیروی گرانش، مایع را از درون کیسه به لوله سرم هدایت میکند.
هرگز در خانه سعی نکنید برای خود سرم وصل کنید حتما در صورت نیاز به کلینیک ها و یا بیمارستان ها مراجعه کنید.
پرسش: تفاوت میکروست ها و ست های سرم چیست؟
از نظر نوع کاربرد، میکروست و ست سرم شبیه به هم عمل می کنند و هر دو برای تزریق مایعات داخل وریدی به کار می روند. تفاوت در این است که عموما از میکروست، زمانیکه بخواهیم مایعی را با سرعت کنترل شده و خیلی دقیق وارد بدن بیمار کنیم استفاده می شود. همچنین بیشتر برای مایعات رقیق شده به کار می رود.
شما می توانید برای خرید ست سرم به فروشگاه اینترنتی تجهیز گستران ابوریحان مراجعه کنید. همچنین میتوانید از آنژیوکت و سایر محصولات تزریقات دیدن کرده و خرید نمایید.