خون در مدفوع نشانه چیست؟
مشاهده خون در مدفوع ممکن است نگران کننده باشد. این مشکل می تواند دلایل مختلفی مانند بواسیر، پولیپ های روده و بیماری های التهابی روده داشته باشد. برخی از دلایل وجود خون در مدفوع می توانند کم خطر و برخی دیگر نیازمند بررسی دقیق تر پزشک باشند.
خون در مدفوع، ممکن است به صورت لکه های روشن روی دستمال توالت و یا ترکیب شده با مدفوع دیده شود. گاهی نیز مدفوع به رنگ سیاه و قیری شکل در می آید که این نشان دهنده خون ریزی در دستگاه گوارش فوقانی است. تشخیص دقیق علل خون در مدفوع نیازمند بررسی پزشک است.
علل خون در مدفوع
علل خون در مدفوع می تواند از یک مشکل ساده تر مانند بواسیر تا مشکلی جدی مانند سرطان روده باشد. برخی از علل وجود خون در مدفوع عبارت اند از:
1. بیماری های خوش خیم مقعدی و رکتومی
- بواسیر (هموروئید): تورم و التهاب رگ های خونی در ناحیه مقعد که می تواند باعث خون ریزی در هنگام دفع مدفوع شود. در این حالت، خون معمولا با رنگ روشن دفع می شود.
- شقاق مقعدی: به جود آمدن ترک های کوچک در دیواره مقعد، به دلیل دفع مدفوع سفت و یبوست، می تواند از دیگر علل خون در مدفوع باشد.
- فیستول مقعدی: ایجاد یک کانال غیر طبیعی بین مقعد و پوست اطراف آن که می تواند منجر به خون ریزی و عفونت شود.
2. بیماری های التهابی روده (IBD)
- کولیت ائلسراتیو: یک بیماری التهابی مزمن که باعث زخم شدن روده بزرگ و دفع خون همراه با مدفوع می شود.
- بیماری کرون: به التهاب مزمن روده گفته می شود که می تواند در هر قسمتی از دستگاه گوارش ایجاد شود و منجر به خون ریزی، درد شکم و اسهال شود.
3. عفونت های گوارشی
- عفونت های باکتریایی یا ویروسی: برخی از باکتری ها مانند سالمونلا، شیگلا و کمپیلوباکتر می توانند باعث التهاب و زخم های گوارشی شده و منجر به خون ریزی در مدفوع شوند.
- عفونت ها انگلی: برخی از انگل ها مانند آمیب می توانند باعث زخم های رودهای و خون ریزی شوند.
4. پولیپ های روده و سرطان دستگاه گوارش
- پولیپ های کولون: رشد غیر طبیعی سلول ها در دیواره روده که در برخی موارد ممکن است باعث سرطان شود.
- سرطان کولورکتال (روده بزرگ و راست روده): یکی از علل جدی وجود خون در مدفوع که معمولا با علائمی مانند کاهش وزن بی دلیل، تغییرات در اجابت مزاج و کم خونی همراه است.
- سرطان معده یا مری: در برخی موارد، خون ریزی دستگاه گوارش فوقانی می تواند باعث مدفوع سیاه رنگ و قیری شکل شود.
5. مشکلات عروقی
- آنژیودیسپلازی: ناهنجاری های عروقی روده که ممکن است باعث خون ریزی داخلی روده شود.
- بیماری های انعقادی: اختلالات خونی مانند هموفیلی می توانند منجر به خون ریزی های گوارشی و دفع خون شوند.
6. سایر علل خون در مدفوع
- مصرف برخی از داروها: برخی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین می توانند باعث زخم معده و خون ریزی هنگام دفع شوند.
- یبوست مزمن: فشار زیاد هنگام دفع مدفوع ممکن است باعث ایجاد ترک در دیواره مقعد و خون ریزی شود.
- دیورتیکولیت: به التهاب یا عفونت کیسه های کوچک دیواره روده گفته می شود که ممکن است باعث خون ریزی شود.
خون در مدفوع در بارداری
خون در مدفوع در بارداری یک مشکل نسبتا رایج است که معمولا ناشی از بواسیر یا یبوست می باشد. تغییرات هورمونی، افزایش فشار بر روده و کاهش فعالیت بدنی، می توانند علل وجود خون در مدفوع در بارداری شوند. در بیشتر موارد، این مشکل جدی نیست و با تغییر رژیم غذایی و مصرف فیبر برطرف می شود اما در صورت مشاهده خون ریزی شدید، باید به پزشک مراجعه شود.
خون در مدفوع نوزاد
خون در مدفوع نوزاد ممکن است والدین را نگران کند، اما همیشه نشان دهنده یک مشکل جدی نیست. برخی از علل رایج وجود خون در مدفوع نوزاد عبارت اند از:
- شقاق مقعدی: این مشکل معمولا به دلیل یبوست یا مدفوع سفت ایجاد می شود.
- حساسیت به شیر گاو: برخی از نوزادان به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند و این حساسیت می تواند باعث التهاب و خون ریزی در روده شود.
- عفونت های گوارشی: برخی از عفونت های باکتریایی و ویروسی می توانند موجب خون ریزی در مدفوع شوند.
خون در آزمایش مدفوع
گاهی اوقات خون در مدفوع با چشم غیرمسلح دیده نمی شود و فقط در آزمایش های پزشکی قابل مشاهده است. خون در آزمایش مدفوع معمولا در آزمایش های FOBT و یا FIT قابل مشاهده و تشخیص خواهد بود. این آزمایش ها برای بررسی بیماری های رودهای، از جمله پولیپ ها و سرطان روده بزرگ انجام می شود.
آیا خون در مدفوع نشانه سرطان است؟
اگر چه در اکثر موارد، علت خونریزی در مدفوع مشکلات خوش خیم مانند بواسیر است. اما در برخی موارد نیز می تواند یکی از نشانه های سرطان روده بزرگ باشد. اگر خون در مدفوع با کاهش وزن ناگهانی، تغییرات پایدار در عادات رودهای، شکم درد یا ضعف عمومی همراه باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.
درمان خانگی خون در مدفوع
در بسیاری از موارد، درمان خانگی خون در مدفوع می تواند به کاهش اعلائم کمک کند. برخی از راه های درمان خانگی خون در مدفوع عبارت اند از:
- افزایش مصرف فیبر: مصرف غذاهای سرشار از فیبر مانند سبزیجات، میوه ها و غلات کامل می تواند یبوست را کاهش دهد و فشار را از روی مقعد بردارد.
- نوشیدن آب کافی: با نوشیدن کافی آب، بدن هیدراته می ماند و این امر موجب نرم شدن مدفوع می شود.
- استفاده از حمام آب گرم: نشستن در آب گرم می تواند کمک شایانی به کاهش درد و التهاب ناشی از بواسیر کند.
- اجتناب از زور زدن هنگام دفع مدفوع: زور زدن بیش از حد هنگام دفع مدفوع می تواند خون ریزی را تشدید کند.
- استفاده از پماد های موضعی: برخی از پماد های مخصوص می توانند به بهبود شقاق مقعدی و بواسیر کمک کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر خون در مدفوع همراه با علائم زیر باشد، مراجعه به پزشک ضروری خواهد بود.
- خون ریزی شدید و مداوم
- کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
- تغییرات پایدار در عادات رودهای
- درد شکم یا گرفتگی های شدید
- احساس ضعف و سرگیجه
در نتیجه، خون در مدفوع ممکن است ناشی از عوامل کم خطری مانند بواسیر یا یبوست باشد، اما در برخی موارد، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی تر مانند بیماری های التهابی روده یا حتی سرطان روده بزرگ باشد. اگر با این مشکل مواجه شدید، بهتر است ابتدا عوامل ساده مانند رژیم غذایی و سبک زندگی خود را بررسی کنید و در صورت تداوم یا تشدید علائم، به پزشک مراجعه کنید.