در این مقاله، ما به بررسی یکی از بیماری‌های پیچیده و رایج جهان یعنی دیابت می‌پردازیم. دیابت، بیماری مزمنی است که در آن بدن قادر به تولید کافی انسولین نیست یا به آن به درستی واکنش نمی‌دهد. این وضعیت منجر به افزایش قند خون میشود که میتواند منجر به عوارض جدی برای سلامتی شود.
به طور کلی، شناخت علائم دیابت و مراجعه به پزشک در صورت تشخیص هر یک از این علائم بسیار حیاتی است. از آنجا که دیابت میتواند اثرات جانبی جدی برای سلامتی فرد داشته باشد، تشخیص و درمان زودهنگام این بیماری میتواند از عواقب ناخوشایند آن جلوگیری کند.
هدف ما از نوشتن این مقاله، افزایش آگاهی از دیابت و علائم آن است تا افراد بتوانند این بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهند و درمان مناسب را شروع کنند. امیدواریم که این مقاله بتواند در این زمینه کمک کند.
طبق آمار و نتایج ثبت شده حدود ۲۵ درصد از جمعیت ایران مبتلا به دیابت هستند و از این بیماری خبر ندارند. ضمن اینکه درصد جمعیت خانم های دیابتی نسبت به آقایان نیز بیشتر گزارش شده است. به خصوص اینکه بانوان باردار نیز در معرض دیابت بارداری هم هستند.
به هرحال به دلیل اهمیت بیماری قند خون، بر خود لازم میدانیم تا نشانه های اولیه این بیماری را در این مقاله عنوان کنیم. پس اگر در خانواده‌تان زمینه‌ی وراثت نیز دارید حتما این مطلب را بخوانید. در این محتوا ما به اهمیت اندازه گیری قند خون می پردازیم و بهترین دستگاه قند خون را برای شما معرفی خواهیم کرد.
پیش دیابت چیست؟
اگر قند خون در اثر عواملی مانند کم تحرکی، وراثت و چاقی رو به افزایش برود ولی هنوز به مرحله‌ی دیابت نرسد،میگوییم فرد دچار پیش دیابت شده است. پیش دیابت اگر زود فهمیده نشود و یا تغییری برای آن صورت نگیرد حتما تبدیل به دیابت نوع ۲ میشود. کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
نکته‌ی مثبت این است که اگر این افراد فعالیت بدنی و ورزش ، رژیم غذایی سالم و وزن نرمال داشته باشند به احتمال زیاد میتوانند این پیش دیابت را به حالت طبیعی خود برگردانند.
دیابت چیست؟
دیابت یک بیماری مزمن و متابولیکی است که نشانه‌ی آن قند خون بالاتر از ۱۲۰ (میلی‌گرم در دسی لیتر) در یک برههٔ طولانی است. در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می‌یابد و میزان قند خون افزایش میابد.
این میتواند باعث تخریب رگ‌های بسیار ریز در بدن شود و اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کند همچنین دیابت با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی عروقی ارتباط مستقیمی دارد.
برای تشخیص دقیق دیابت و آغاز درمان مناسب، توصیه میشود که افرادی که علائم مشکوک به این بیماری را تجربه میکنند، به پزشک مراجعه کنند و آزمایش‌های لازم را انجام دهند.
پیشنهاد مطالعه : با تعداد دفعات اندازه گیری قند خون در روز آشنا شوید.
تشخیص دیابت
تشخیص دیابت از طریق تست‌های خون است که میزان قند خون را اندازه‌گیری میکند. تست قند خون ناشتا و پس از غذا خوردن انجام میشود و معمولاً اگر میزان قند خون بیشتر از حد معمول باشد، تشخیص دیابت قطعی میشود.
علاوه بر تست قند خون، تست هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) نیز برای تشخیص دیابت استفاده میشود. این تست میزان قند خون متوسط شما در طول 2-3 ماه گذشته را نشان میدهد و معمولاً اگر مقدار HbA1c بیشتر از 6.5٪ باشد، تشخیص دیابت قطعی میشود.
تفسیر نتایج این آزمایشات به عهده پزشک است. همچنین برای تشخیص نوع دیابت انجام تست‌ها، معاینات تکمیلی و گرفتن شرح‌حال کامل توسط پزشک متخصص الزامی است.
لازم به ذکر است که انجام تست قند خون با دستگاه تست قند خون (گلوکومتر) و نتایج آن، معیار قابل‌اعتمادی برای تشخیص دیابت نیست اما ابزار مناسبی است که به کنترل قند خون کمک میکند.
پیشنهاد مطالعه : راهنمای تزریق با سرنگ انسولین
انواع دیابت
این بیماری سه نوع اصلی دارد: دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری
• دیابت نوع ۱
به علت تخریب سلولهای بتای پانکراس توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین میرود. معمولاً در سنین جوانی شروع میشود و به دلیل کمبود انسولین در بدن ایجاد میشود. این نوع دیابت نیاز به تزریق انسولین دارد تا سطح قند خون را تحت کنترل نگه دارد.
• دیابت نوع ۲
سلولهای بدن به وجود انسولین پاسخ صحیحی نمی‌دهند و انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام داده و قند موجود در خون را کاهش دهد. معمولاً در سنین بالاتر شروع میشود و معمولاً به دلیل مقاومت به انسولین یا کمبود تولید انسولین توسط بدن ایجاد میشود. این نوع دیابت ممکن است با تغییرات در رژیم غذایی، ورزش و داروها کنترل شود. اما در برخی موارد، نیاز به تزریق انسولین نیز وجود دارد.
• دیابت بارداری
زمانی رخ میدهد که زنان باردار بدون سابقه دیابت دچار سطح بالای قند خون شوند.
علائم و نشانه های دیابت چیست؟
علائم دیابت ممکن است بسته به نوع دیابت و جنسیت در افراد متفاوت ظهور کند. علائم رایج دیابت عبارتند از:
- گرسنگی شدید
- افزایش تشنگی
- کاهش وزن
- تکرر ادرار
- تاری دید
- خستگی شدید
- زخم‌های مداوم و غیرقابل درمان
- کاهش میل جنسی
بعضی از علائم دیگر شامل:
- تشنگی و تکرر ادرار: این علائم به علت افزایش میزان قند در خون پدیدار میشوند. هر چه کلیه‌ها برای دفع قند از خون بیشتر تلاش کنند، مایعات بیشتری از نسوج بدن خارج میشود و به همین دلیل بیش از معمول به دستشویی نیاز پیدا میکنید.
- خستگی مفرط: خستگی یکی دیگر از علائم غیر قابل کنترل بودنِ قند خون است. با افزایش قند خون، قند مازاد به جای آنکه به سمت سلول‌ها فرستاده شود در رگ‌ها محبوس شده و عضلات انرژی و سوخت کافی بدست نمی‌آورند.
- ورم دست و پاها: اگر در کنار دیابت مبتلا به فشار خون هم هستید، هر دوی این بیماری‌ها عملکرد کلیه را برای دفع سموم و مایعات مختل میکنند.
- سرگیجه شدید: احساس سرگیجه یا سستی از عوارض افت قند خون یا افزایش قند خون است.
- حس سستی و کرختی: آسیب عصبی (که نوروپاتی محیطی خوانده میشود) یکی دیگر از علائم قند خون بالا و کنترل نشده است.
- مشکلات معده: دیابت همچنین به عصب‌هایی که وظیفه خالی نمودن شکم، حرکت غذا به آرامی در طول روده‌ها و هضم را برعهده دارند و در کل به دستگاه گوارش آسیب می‌رساند.
اولین علائم قند خون
اولین علائم قندخون بالا (بیش از حد معمول) ممکن است بین افراد متفاوت باشد و بستگی به عواملی مانند سن، وضعیت سلامت کلی و تاریخچه پزشکی داشته باشد. با این حال، برخی از علائم رایج قندخون بالا عبارتند از:
- عطش زیاد:
افزایش مداوم در سطح قند خون میتواند باعث تشدید عطش شدید شود و فرد به طور مداوم احساس تشنگی کند.
- ادرار زیادی:
افراد مبتلا به قندخون بالا ممکن است ادرار بیشتری تولید کنند و به طور مکرر به دستشویی بروند.
- خستگی:
احتمالاً فرد در حالی که قندخون بالا دارد، احساس خستگی و ضعف بیشتری میکند.
- گیجی و تاری دید:
در برخی موارد، افزایش قند خون میتواند باعث ایجاد مشکلات بینایی، تاری دید و گیجی باشد.
- آسیب به پوست:
قند خون بالا میتواند منجر به خشکی پوست، خارش، عفونت‌های پوستی و زخم‌های دیر زائد شود.
- افزایش اشتها و کاهش وزن:
در برخی از موارد، افزایش قند خون ممکن است باعث افزایش اشتها و در عین حال کاهش وزن بدون تغییر در رژیم غذایی شود.
نکته مهم این است که این علائم ممکن است نشانه‌های دیابت باشند، اما برای تشخیص قطعی و تعیین درمان، مهم است که به یک پزشک مراجعه کنید و آزمایشات لازم را انجام دهید. پزشک شما میتواند تشخیص صحیح قندخون بالا را بررسی کند و برنامه درمانی مناسب را برای شما تنظیم کند.
چه کسانی به دیابت مبتلا میشوند؟
اولین گروه از افرادی که به دیابت مبتلا میشوند، افرادی هستند که ژنتیک آنها نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارد. به عبارت دیگر، اگر یکی از والدین یا هر دوی آنها دیابت داشته باشند، احتمال ابتلا به دیابت برای فرزندان آنها بالاتر است. این نوع دیابت به عنوان دیابت نوع 1 شناخته میشود و معمولاً در سنین جوانی تشخیص داده میشود.
دیابت نوع 2، که شیوع بیشتری دارد، به عوامل زیادی برمی‌گردد. چاقی، فعالیت بدنی کم، رژیم غذایی نامناسب و عوامل ژنتیکی همگی به عنوان عوامل خطرزای مرتبط با دیابت نوع 2 شناخته میشوند. افرادی که دارای چاقی هستند و فعالیت بدنی کمی دارند، احتمال ابتلا به این نوع دیابت بیشتر است. علاوه بر این، افرادی که رژیم غذایی غنی از چربی و قند را مصرف میکنند، نیز در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند.
هر کسی میتواند به دیابت مبتلا شود. با این حال، برخی افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند. این عوامل شامل:
افراد کم تحرک: کنترل وزن بدن و تمرینات ورزشی منظم در کاهش ابتلا به دیابت نوع ۲ موثر می باشد.
سابقه دیابت در بستگان درجه یک.
سابقه دیابت بارداری یا تولد نوزاد با وزن بالا.
افرادی که به علت فشار خون بالا تحت درمان هستند.
زنان با سندرم تخمدان پلی کیستیک.
وجود هموگلوبین A1C مساوی یا بیشتر از %۵.۷ یا اختلال تحمل گلوکز در آزمایش خون یا اختلال گلوکز ناشتا در آزمایش‌های قبلی.
ابتلا به بیماری‌های همراه با مقاومت به انسولین (مانند چاقی شدید) .
سابقه بیماری‌های قلبی عروقی.
چربی خون بالا.
دستگاه های تست قند خون وسایلی هستند که امروزه بسیار پرکاربرد در حوزه پزشکی هستند. به طوریکه این دستگاه ها نقش مهمی برای کنترل و اطلاع از وضعیت بیمار دارند. خرید دستگاه قند خون هم برای یک فرد مبتلا به دیابت و هم برای افرادیکه نشانه های ذکر شده بالا را دارند واجب است.
چگونگی ارتباط نشانه‌ها با دیابت
- احساس گرسنگی مداوم: عدم کنترل مناسب قند خون میتواند به احساس گرسنگی مداوم منجر شود.
- خشکی پوست و خارش: تغییرات در جریان خون و اختلالات هورمونی میتوانند به خشکی پوست و خارش منجر شوند.
- تحریک‌پذیری: نوسانات قند خون میتواند بر خلق و خوی تأثیر گذارد.
- بوی بد دهان: این میتواند ناشی از کتون‌ها باشد که زمانی تولید میشوند که بدن به جای گلوکز از چربی‌ها برای انرژی استفاده میکند.
- قند خون نرمال: قند خون نرمال بستگی به زمانی که اندازه‌گیری میشود دارد. در اکثر کشورها، واحد اندازه‌گیری قند خون به میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL) است. معمولاً مقادیر طبیعی برای قند خون در افراد سالم به شرح زیر است:
- نمایشگر قند خون ناشتا (Fasting Blood Sugar): کمتر از 100 mg/dL
- نمایشگر قند خون دو ساعت پس از مصرف یک مقدار معین از گلوکز (Oral Glucose Tolerance Test – OGTT): کمتر از 140 mg/dL
- نمایشگر قند خون تصادفی (Random Blood Sugar): کمتر از 200 mg/dL
لطفاً توجه داشته باشید که این مقادیر ممکن است در مراجعه به پزشک و در موارد خاص تغییر کنند. افرادی که دارای بیماری‌های مزمن مانند دیابت هستند، نیاز به کنترل دقیق‌تر قند خون دارند و پزشکان ممکن است مقادیر مخصوص به آنها را تعیین کنند.
درمان دیابت
درمان دیابت یکی از موضوعات مورد بحث و بررسی در حوزه پزشکی است. امروزه، انواع مختلفی از داروها، رژیم غذایی و تمرینات ورزشی برای کنترل دیابت وجود دارد. همچنین، درمان‌های جدیدی نیز در حال تحقیق و توسعه هستند که ممکن است در آینده نزدیک بهبود چشمگیری در درمان دیابت ایجاد کنند.
از جمله روش‌های درمانی موجود برای کنترل دیابت میتوان به مصرف داروهای قندخون، تزریق انسولین، تغییرات در رژیم غذایی و انجام تمرینات ورزشی اشاره کرد. همچنین، در صورت لزوم میتوان از روش‌های جراحی مانند ترمیم پانکراس یا تزریق سلولهای بتا به بدن برای کنترل دیابت استفاده کرد.
درمان دیابت میتواند شامل روش‌های مختلفی باشد. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:
- رعایت رژیم غذایی: افراد مبتلا به دیابت باید فیبر بیشتر، کربوهیدرات کمتر و غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین مصرف کنند.
- ورزش و اصلاح سبک زندگی: این عوامل میتوانند به کنترل سطح قند خون کمک کنند.
- استفاده از داروهای گیاهی: مانند چای بابونه، چای دارچین و چای سبز.
- استفاده از داروهای تجویزی: در دیابت نوع یک، انسولین به‌صورت تزریقی استفاده میشود. در دیابت نوع دو، علاوه بر انسولین، دسته‌های مختلفی از داروهای خوراکی یا تزریقی ضد دیابت نوع دو نیز وجود دارند.
لطفاً توجه داشته باشید که قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشک مشاوره بگیرید. همچنین، برخی از درمان‌های خانگی در صورت ترکیب با درمان معمولی، میتوانند علائم دیابت را تا حد زیادی تسکین دهند و خطر عوارض را کاهش داد.
رژیم غذایی و تغذیه برای افراد دیابتی
ژیم غذایی دیابتی‌ها باید به گونه‌ای باشد که سبب حفظ تعادل قند خون این افراد شود. برای رسیدن به این مهم باید بدانیم که دیابتی‌ها چه بخورند و چه نخورند. در این بخش به معرفی غذاهای مفید و مضر برای دیابتی‌ها می‌پردازیم.
غذاهای مفید برای دیابتی‌ها
1- روغن کلزا و زیتون
2- آجیل و دانه‌ها
3- ماهی‌های سالم مانند ماهی آزاد، ماهی تن
4- آووکادو
غذاهای مضر برای دیابتی‌ها
- برنج سفید: این غذا به عنوان مواد غذایی در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبق مطالعات مربوط به دیابت، دیابتی‌ها نباید بیش از حد مجاز برنج سفید مصرف کنند.
- ماست میوه‌ای: ماست‌های طعم‌دار و میوه‌ای معمولا از شیر کم‌چرب یا بدون چربی درست شده و سرشار از کربوهیدرات و قند می‌باشند.
- غلات شیرین صبحانه: بدترین صبحانه برای دیابتی‌ها خوردن غلات صبحانه است.
- سس گوجه‌فرنگی: باید به خاطر داشته باشند که سس گوجه‌فرنگی حاوی شکر تصفیه شده است.
- کلوچه: طبق برخی مطالعات نشان داد که کلوچه‌ای که توسط جعبه مخلوط کلوچه ساخته میشود دارای چربی‌های ترانس‌دار زیادی است.
همچنین، برای کنترل قند خون روزانه 6 وعده غذا شامل سه وعده غذایی اصلی (صبحانه، ناهار و شام) و سه میان‌وعده توصیه میشود. بیماران دیابتی باید غذاهای اصلی و میان‌وعده‌ها را در ساعات معینی مصرف کنند.
عوارض دیابت برای بدن
دیابت میتواند منجر به عوارض جدی برای سلامتی شود. برخی از این عوارض عبارتند از:
• بیماری‌های قلبی‌عروقی
این بیماری‌ها که بر قلب و عروق خونی تاثیر می‌گذارند، ممکن است موجب عوارض مهلکی مانند بیماری عروق کرونری و نهایتا منجر به حمله قلبی و سکته گردد.
• بیماری‌های کلیوی (نفروپاتی دیابتی)
منشاء این بیماری، آسیب به عروق خونی کوچک در کلیه است، که منجر به نارسایی کلیه‌ها و یا از کار افتادن کامل آنها می‌گردد.
• بیماری عصبی (نوروپاتی دیابتی)
زمانی که قند خون و فشار خون بسیار بالا است، دیابت میتواند منجر به آسیب به اعصاب سراسر بدن گردد.
• مشکلات پوستی
تکرر ادرار از جمله بارزترین عوارض دیابت است، به همین دلیل شخص مبتلا به دیابت حجم زیادی از آب بدن خود را از دست می دهد بنابراین به انواع مشکلات پوستی از جمله خشکی شدید پوست، خارش پوستی، ترک پوست و… مبتلا می شود.
• مشکلات بینایی
در صورت عدم کنترل بیماری دیابت ممکن است آسیب های جبران ناپذیری به چشم ها وارد شود.
• مشکلات گوارشی
افزایش قند خون باعث آسیب به عصب واگ شده و مشکلات گوارشی متعددی را به وجود می آورد.
ضرورت وجود یک دستگاه قند خون در خانه چیست؟
جمعیت افرادی که به دیابت دچار میشوند روز به روز در حال افزایش است و چه بسا افراد زیادی از دیابت خود خبر ندارند. دیابت اگر زود فهمیده شود ، میتوان آن را کنترل کرد و از بالا رفتن بیشتر و خطرات جانبی که به دنبال دارد جلوگیری کرد.
همچنین در یک خانواده ای که زمینه وراثت دارند احتمال ابتلا برای سایر افراد نیز وجود دارد.
رفتن به آزمایشگاه و کنترل مرتب آن، کار دشواری است. البته که برای تشخیص قطعی این بیماری، حتما باید آزمایش قند خون ناشتا گرفته شود. اما جهت کنترل روزانه و هفتگی این موضوع، دستگاه گلوکومتر بسیار مفید و ضروری به شمار میرود.
آیا برای کنترل قند خون میتوان به دستگاه گلوکومتر اعتماد کرد؟
متاسفانه شاهد دستگاه قند های بی کیفیتی بودیم که با خطا نشان دادن و عدم دقت لازم، فرد دیابتی را دچار اشتباه میکنند و سبب بی اعتمادی شده اند . البته این موضوع برای همه دستگاه ها صدق نمیکند و گلوکومترهایی هستند که بسیار دقیق و از کیفیت مطلوبی برخوردار هستند. بنابراین در تهیه‌ی یک گلوکومتر خوب ، برند و دقیق بودن دستگاه را مد نظر قرار دهید.
لازم به ذکر است علاوه بر دقت خود دستگاه، عوامل دیگری بر دقیق بودن نتیجه گزارش نقش دارند مانند:
۱-توجه به تاریخ انقضاء نوار :
نواری که تاریخ آن گذشته باشد و یا تاریخ دار باشد هر دو میتوانند قند خون را ثبت کنند اما تفاوت در دقیق بودن و عدم صحت آن است. پس‌حتما توجه به تاریخ انقضاء نوار داشته باشید.
۲- شستن دست ها با آب و صابون قبل از خونگیری دستگاه:
آلودگی ها میتوانند در نتیجه‌ی آزمایش تاثیر گذار باشند . قبل از تست با گلوکومتر، دستانتان را با آب و صابون بشویید. از ضد عفونی کردن دست با الکل ( به دلیل وجود گلوکز در خود الکل) اجتناب کنید.
چرا شناخت نشانه‌های قند خون بالا حیاتی است؟
قند خون بالا یا هایپرگلیسمی میتواند به دیابت منجر شود، یک بیماری مزمن که بر سلامت کلی بدن تأثیر می‌گذارد. تشخیص به موقع نشانه‌ها میتواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و کیفیت زندگی را بهبود ببخشد.
سوال: آیا نتیجه قند خون گرفته شده در آزمایشگاه با آنچه دستگاه قند خون نشان میدهد یکی است؟ و اگر تفاوت دارد تا چه میزان صحیح است؟
جواب خیر است. قندی که در آزمایشگاه نشان میدهد با قند خونی که در خانه اندازه گیری میشود در حدود ۱۵ درصد با هم تفاوت دارند . علت در این است که قندی که توسط آزمایشگاه اندازه گیری میشود گلوگز خون (قند پلاسما) است، در حالیکه دستگاه گلوکومتر، کل قند را ثبت میکند. پس اگر این میزان تا ۱۵ درصد بالا و پایین بود طبیعی و نتیجه درست است.
ویروس کرونا چگونه در دیابت تاثیر گذار است؟
متاسفانه در زمان ابتلا به بیماری کرونا میزان سطح گلوکز خون افزایش یافته و هنگامیکه افراد دیابتی، دیابت کنترل نشده داشته باشند با افزایش خطر DKA (کتواسیدوز دیابتی) که از عوارض بیماری کرونا است روبرو میشوند.
به عبارت ساده تر میتوان گفت درصورت ابتلا به ویروس کرونا، بدن سعی میکند با آزاد کردن قند خون ذخیره شده برای مقابله با بیماری به فرد انرژی بدهد، اما سلولهای لوزالمعده نمیتوانند به اندازه کافی انسولین ترشح کنند تا گلوکزهای ترشح شده را جذب کنند. همین امر باعث میشود مقدار قند خون افزایش یابد که این موارد در افراد مبتلا به دیابت نوع یک بیشتر است .
همچنین دیابت بالا میتواند روی سیستم گوارشی بدن نیز اختلال ایجاد کند و به دنبال آن عفونت بوجود آید.
اقدامات لازم برای بیماران دیابتی در صورت ابتلا به قند خون
- روزانه و بصورت مکرر قند خون خود را توسط دستگاه قند خون کنترل کنید و درصورت افزایش زیاد میزان گلوکز خود به پزشک مراجعه کنید تا میزان دوز دریافتی انسولین و قرص بررسی شود. رد نظر داشته باشید که همیشه به عنوان یک بیمار دیابتی خرید سرنگ انوسلین را همیشه در اولیت داشته باشید.
- درصورتیکه طبق نظر پزشک از دستور خاصی برای مصرف قرص و یا انسولین استفاده میکنید به همین منوال داروها را استفاده کنید.
- از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها که میتواند منجر به افزایش قندخون شود پرهیز کنید.
- به میزان کافی استراحت کنید و آب بنوشید.
- در زمان مبتلا به ویروس با پزشک خود در تماس باشید و درمورد میزان مصرف دارو و انسولین مشورت کنید.
- از آنجایی که استرس به شدت هم روی سیستم ایمنی و هم روی بالارفتن میزان قند، تاثیرگذار است ،پس سعی کنید ارامش خود را حفظ کنید و استرس نداشته باشید.
کلام آخر
پیشگیری بهتر از درمان است. متاسفانه اکثر بیماری هایی که رخ میدهند در نتیجه‌ی احمال کاری های خودمان است که زود اقدام نشده اند. در این مقاله سعی کردیم تا شما را با علائم اولیه دیابت آشنا کنیم. پس اگر این
در نهایت، آگاهی از علائم دیابت و اهمیت مراجعه به پزشک به منظور تشخیص و درمان موثر این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. افراد باید به صورت منظم سلامتی خود را بررسی کرده و در صورت وجود هر یک از علائم مذکور به پزشک مراجعه کنند.
همه باید از اهمیت پیشگیری و مدیریت این بیماری آگاه باشند و تلاش کنند تا با تغییر سبک زندگی و مراقبت های مناسب، از عوارض خطرناک این بیماری جلوگیری کنند.
امیدواریم این مطلب برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد.