دیابت نوع 2، که گاهی به عنوان دیابت بزرگسالان شناخته میشود، یک اختلال مزمن است که در آن بدن نمیتواند به درستی از انسولین استفاده کند یا به مقدار کافی انسولین تولید نمیکند. این وضعیت منجر به بالا رفتن سطح قند خون میشود.
علائم شایع دیابت نوع 2 شامل افزایش تشنگی، تکرر ادرار، خستگی و کاهش وزن ناگهانی است. عوارض طولانی مدت میتواند شامل بیماری های قلبی، سکته مغزی، آسیب به شبکیه چشم، نارسایی کلیه و مشکلات گردش خون در اندام ها باشد.
در برخی موارد، داروهایی مانند متفورمین یا حتی انسولین ممکن است برای کنترل قند خون تجویز شوند.
تفاوت دیابت نوع 1 با دیابت نوع 2
دیابت یک بیماری مزمن است که تأثیرات جدی بر سلامتی افراد دارد. دیابت به دو نوع اصلی تقسیم میشود: دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2. این دو نوع دیابت اختلافات مهمی در علائم، علت‌ها، و درمان دارند.
دیابت نوع 1، که به آن دیابت ایدیوپاتیک نیز گفته میشود، معمولاً در سنین جوانی شروع میشود و بیشتر در افراد زیر 30 سال دیده میشود. در این نوع دیابت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های بتای پانکراس را که انسولین تولید میکنند تخریب میکند. به همین دلیل، افراد مبتلا به دیابت نوع 1 نیاز به تزریق انسولین دارند تا سطح قند خونشان را تحت کنترل نگه دارند. دیابت نوع 1 معمولاً در کودکی یا نوجوانی تشخیص داده میشود و نیاز به درمان مادام العمر با انسولین دارد.
در مقابل، دیابت نوع 2 بیشتر در افراد بالای 40 سال دیده میشود و معمولاً به علت ژنتیک، چاقی، نقص در ترشح انسولین یا مقاومت به انسولین اتفاق می‌افتد. در این نوع دیابت، بدن قادر به استفاده بهینه از انسولین تولید شده توسط پانکراس نیست و این باعث افزایش قند خون میشود. درمان دیابت نوع 2 ممکن است شامل تغییرات در رژیم غذایی، ورزش، داروها و در برخی موارد تزریق انسولین باشد.
بنابراین، تفاوت اصلی بین دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 در علت بروز، سن شروع، و نیاز به درمان متفاوت است. هر دو نوع دیابت می تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشند. اهمیت شناخت این تفاوت‌ها برای تشخیص صحیح و مدیریت بهتر این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است.
علت دیابت نوع ۲ چیست؟
عوامل خطر متعددی برای دیابت نوع 2 وجود دارد، از جمله:
چاقی:
به ویژه چاقی شکمی، که مقاومت به انسولین را افزایش میدهد.
سبک زندگی بی تحرک:
کمبود فعالیت بدنی میتواند به افزایش وزن و مقاومت به انسولین منجر شود.
سابقه خانوادگی:
افرادی که والدین یا خواهر و برادرشان دیابت دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
سن:
خطر دیابت نوع 2 با افزایش سن، به ویژه پس از 45 سالگی، افزایش می یابد.
عوامل ژنتیکی و اپی ژنتیکی:
تغییرات در ژنها و عوامل محیطی که بر بیان ژنها تأثیر میگذارند.
روش های تشخیص دیابت نوع 2
برای تشخیص دیابت نوع 2، پزشکان معمولاً از چندین آزمایش خون استفاده میکنند تا سطح قند خون را ارزیابی کنند. این آزمایشها عبارتند از:
آزمایش گلوکز پلاسما ناشتا (FPG):
این آزمایش سطح قند خون را پس از یک دوره ناشتایی 8 ساعته اندازه گیری میکند.
آزمایش گلوکز خوراکی (OGTT):
در این آزمایش، ابتدا سطح قند خون ناشتا اندازه گیری شده و سپس فرد مقدار معینی گلوکز میخورد و سطح قند خون در فواصل زمانی مشخص دوباره اندازه گیری میشود.
آزمایش هموگلوبین A1c (HbA1c):
این آزمایش میانگین سطح قند خون را در طول 2 تا 3 ماه گذشته نشان میدهد.
آزمایش قند خون تصادفی:
سطح قند خون در هر زمانی بدون توجه به زمان آخرین وعده غذایی اندازه گیری میشود.
اگر نتایج آزمایشات نشان دهنده سطح بالای قند خون باشد، پزشک ممکن است تشخیص دیابت نوع 2 را بدهد. تشخیص دقیق و مدیریت مناسب دیابت برای جلوگیری از عوارض بلندمدت حیاتی است.
چگونه میتوان دیابت نوع 2 را کنترل کرد؟
کنترل دیابت نوع 2 معمولاً شامل ترکیبی از تغییرات سبک زندگی و در صورت نیاز، داروها است. در اینجا چند روش کلیدی برای مدیریت این بیماری آورده شده است:
کاهش وزن:
از دست دادن حتی 5 تا 10 درصد از وزن بدن میتواند به کنترل قند خون کمک کند.
رژیم غذایی سالم:
مصرف غذاهایی با چربی و کالری کمتر و فیبر بیشتر، مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل.
فعالیت بدنی:
انجام فعالیت های هوازی متوسط تا شدید به مدت 150 دقیقه یا بیشتر در هفته، مانند پیاده روی سریع، دوچرخه سواری، دویدن یا شنا.
مدیریت استرس:
استرس میتواند سطح قند خون را افزایش دهد، بنابراین مدیریت استرس از طریق تکنیک های آرام سازی مانند مدیتیشن مهم است.
خواب کافی:
کمبود خواب میتواند بر مقاومت به انسولین تأثیر بگذارد، بنابراین داشتن خواب کافی و با کیفیت اهمیت دارد.
مراقبت های پزشکی منظم:
انجام آزمایش های منظم برای نظارت بر سطح قند خون و مشورت با پزشک برای تنظیم داروها یا درمان های لازم.
میزان قند خون در دیابت نوع 2 چقدر است؟
در دیابت نوع 2، میزان قند خون می تواند متفاوت باشد و بستگی به فرد و شرایط خاص او دارد. به طور کلی، اهداف سطح قند خون برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به شرح زیر است:
قبل از وعده های غذایی:
80 تا 130 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) یا 4 تا 7 میلی مول در لیتر (mmol/L).
2 ساعت بعد از وعده های غذایی:
کمتر از 180 mg/dL یا کمتر از 10 mmol/L.
این محدوده ها به عنوان هدف کلی برای بیشتر بزرگسالان با دیابت نوع 2 توصیه می شوند. با این حال، اهداف خاص ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد.
سوالات متداول
1. چه کسانی در معرض خطر دیابت نوع 2 هستند؟
دیابت نوع 2 معمولاً در افراد بالای 45 سال، افراد چاق و افراد با تاریخچه خانوادگی دیابت دیده میشود.
2. چگونه دیابت نوع 2 تشخیص داده میشود؟
تشخیص دیابت نوع 2 معمولاً با آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح گلوکز و آزمایش ادرار برای شناسایی کتون‌ها صورت می‌گیرد.
3. چه نوع درمان‌هایی برای دیابت نوع 2 وجود دارد؟
برای دیابت نوع 2، درمان شامل تغییرات در رژیم غذایی، ورزش، داروهای خوراکی و در برخی موارد تزریق انسولین است.
4. آیا دیابت نوع 2 قابل پیش‌گیری است؟
بله، دیابت نوع 2 با تغییرات در رژیم غذایی، ورزش و کنترل وزن قابل پیش‌گیری است.
5. آیا دیابت نوع 1 و 2 می‌توانند به هم ارتباط داشته باشند؟
اگرچه هر دو نوع دیابت به اختلال در متابولیسم گلوکز مربوط میشوند، اما آنها به طور مستقیم به یکدیگر مرتبط نیستند و نمی توان گفت که یکی می تواند به دیگری تبدیل شود. با این حال، مدیریت هر دو نوع دیابت شامل نظارت بر سطح قند خون و اتخاذ تغییرات سبک زندگی سالم است.